Chúng ta đều biết internet là nơi thực sự không an toàn. Bất cứ nơi nào bạn đi, bạn đều để lại dấu vết của mình ở đó. Và dấu vết đó chính là địa chỉ IP của thiết bị. Điều này làm người khác khó phát hiện ra danh tính của bạn hơn. Vậy cơ quan Công an muốn truy bắt tội phạm khi biết được địa chỉ IP bằng cách nào?
Địa chỉ IP là gì?
Trước khi tìm hiểu sâu hơn, bạn cần phải biết địa chỉ IP thực sự là gì? Nói cho dễ hiểu, nó là một dãy số xác định một máy tính qua mạng. Hiện nay có hai loại địa chỉ IP đang được sử dụng là: IPv4 và IPv6.
Ngoài ra, người ta còn phân IP ra làm loại nữa là Private IP và Public IP.
Private IP được sử dụng trong các mạng nội bộ của công ty hoặc gia đình nói nôm na là mạng LAN. Ví dụ, mạng Wi-FI nhà bạn là private IP. Nó cho phép PC của bạn kết nối với server game, và router cho phép bạn chỉ định mỗi thiết bị chỉ có một mã định danh duy nhất.
Sau đó, nhà cung cấp internet (ISP) cấp cho bạn một địa chỉ IP, đó là Public IP và nó sẽ có một trong hai dạng là IP tĩnh hoặc IP động.
Địa chỉ IP tĩnh sẽ không thay đổi khi router được khởi động lại. Trừ khi bạn thay đổi địa chỉ này, còn không nó sẽ không bao giờ thay đổi. Các máy chủ thường sử dụng IP tĩnh để cố định địa IP của họ, bời vì có rất nhiều phần mềm sẽ truy cập vào server của họ bằng IP thay vì domain.
Còn IP động là địa chỉ IP được sử dụng phổ biến nhất ở các hộ gia đình hoặc nơi công cộng hoặc. Không giống như IP tĩnh, IP động được ISP thay đổi mỗi ngày hoặc lâu hơn. IP động cho phép ISP bảo trì và cung cấp dễ dàng hơn.
Các website sẽ giữ nhật ký hoạt động của bạn
Hầu hết các website đều giữ lại nhật ký hoạt động của khách hàng và đừng lo, các website này chỉ muốn tốt cho bạn mà thôi. Nếu bạn hiểu một chút về web, bạn có thể biết các bên thứ ba nào đang sử dụng website của bạn.
Bây giờ, hãy lấy Facebook hoặc Dropbox để ví dụ ai đó đã tạo một tài khoản giả để đăng các nội dung vi phạm pháp luật.
Và đương nhiên, những lực lượng chức năng có thể tìm ra được người đó là ai bằng cách yêu cầu ISP cho biết địa chỉ IP được sử dụng cho các hoạt động đó. Trát toà là công cụ pháp lý có thể buộc các cá nhân hoặc công cy cung cấp bằng chứng, thường là mang tính chất đe doạ và cưỡng chế nhiều hơn là tự nguyện.
Khi đã có địa chỉ IP, họ vẫn cần thêm thông tin về cá nhân đó. Một lần nữa, địa chỉ IP là để xác định máy tính, chứ không phải con người. Để vượt qua rào cản này, trước tiên bên điều tra phải xác định ISP nào sở hữu địa chỉ IP đó.
Việc này dễ hơn bạn nghĩ nhiều đó. Các nhà cung cấp dịch vụ internet thường sở hữu các khối và nhóm địa chỉ IP. Họ cũng đã lưu chúng trong các cơ sở dữ liệu công cộng được điều hành bởi RIRs (cơ quan đăng ký internet của khu vực đó). Có năm cơ quan đăng ký và mỗi cơ quan phải chịu trách nhiệm quản lý địa chỉ IP trong khu vực của họ. Vì vậy, việc tìm ISP chỉ đơn thuần là nhập địa chỉ IP đó vào đúng cơ sở dữ liệu. (của Mỹ)
Nếu bạn tìm kiếm từ khoá “IP lookup” trên Google, bạn sẽ tìm thấy hàng tá trang web giúp bạn thực hiện việc này. Bạn có thể sử dụng công cụ whois và nhận được kết quả như sau.
Ở Việt Nam bạn cũng có thể tự tra cứu địa chỉ nhà của địa chỉ IP, nhưng sai số gần đúng thôi.
ISP cũng giữ nhật ký hoạt động của bạn
Ở Mỹ, khi bạn đã tìm được ISP (nhà cung cấp Internet) việc còn lại là chỉ cần gửi đơn lên toàn án Như mình đã đề cập ở trên, những cá nhân hoặc doanh nghiệp này bắt buộc phải cung cấp bằng chứng. Nếu không, họ có thể bị phạt tiền hoặc đi tù.
Lực lượng chức năng sẽ yêu cầu các ISP cung cấp thông tin địa chỉ IP như người đăng ký, bao gồm tên và địa chỉ.
Nhưng nếu ISP sử dụng địa chỉ động thì sao? Thì cũng chẳng sao cả, bởi vì ISP sẽ giữ lại nhật ký hoạt động của bạn trong vài tháng. Từ việc xem xét cơ sở dữ liệu, họ sẽ dễ dàng xác định được thuê bao nào được liên kết với địa chỉ IP vào thời điểm đó.
Tuy nhiên, việc này không có nghĩa là bạn sẽ tìm được hung thủ. Ví dụ: nếu hung thủ sử dụng Wi-Fi công cộng để thực hiện việc phạm tội, chính quyền chỉ có thể biết được địa điểm truy cập cộng cộng đó. Sau đó họ có thể thực hiện những việc như kiểm tra camera an ninh để xem ai đã đến và sử dụng Wi-Fi vào thời điểm đó.
Cảnh sát làm việc như thế nào?
Ở Mỹ, việc sử dụng phim hoặc phần mềm lậu bị phạt rất nặng. Vì vậy khi tìm thấy một địa chỉ IP đã Download 1 bộ phim lậu, vài ngày sau bạn sẽ nhận được trát hầu tòa liền? Tại sao họ lại biết địa chỉ nhà bạn?
Thông thường, luật sư hoặc các công ty kiểm tra bản quyền sẽ thu thập địa chỉ IP được sử dụng để tải xuống các nội dung lậu. Sau đó, họ sẽ gửi trát toà đòi các ISP cung cấp thông tin liên lạc chi tiết của khách hàng đó.
Tất nhiên, bất kỳ ai cũng có thể truy cập internet ẩn danh bằng cách sử dụng VPN hoặc trình duyệt Tor. Nhiều nhà cung cấp VPN thậm chí còn tuyên bố họ không giữ lại nhật ký hoạt động của người dùng, mặc dù chưa ai xác minh việc này cả.
Kết nối VPN còn khiến việc tìm ra chủ nhân của địa chỉ IP trở nên khó khăn hơn. Các nhà chức trách chỉ có thể theo dõi một địa chỉ IP của công ty VPN cung cấp. Nếu tên tội phạm kết nối với VPN thông qua một VPN khác nửa, cơ quan thực thi pháp luật sẽ phải tìm cách liên hệ với nhiều công ty khác nhau để tìm thông tin chi tiết của tên tội phạm đó.
Theo dõi địa chỉ IP không phải là cách duy nhất để bắt tội phạm trực tuyến. Ví dụ, Ross Ulbricht, người điều hành thị trường Silk Road trên dark web, đã bị bắt sau khi tiết lộ tên thật của mình trên một mạng xã hội.