Làm thế nào để bạn theo dõi một cuộc gọi điện thoại của người khác? Trong các bộ phim, bạn chỉ cần giữ cuộc gọi đó đủ lâu để “thám tử” có thể xác định vị trí của người gọi điện là được. Suy nghĩ này đã bị lạm dụng quá nhiều dẫn đến việc người dùng có thể căng thẳng khi phải nhận các cuộc gọi từ các số máy lạ. Để giải đáp thắc mắc này, đầu tiên chúng ta phải tìm hiểu trước thời kỳ máy tính hoá hết mọi thứ, thì tổng đài làm gì?
Trước khi có máy tính, chúng ta có tổng đài
Trước khi hệ thống điện thoại toàn cầu được điều khiển bởi máy tính, các cuộc gọi sẽ được một đội quân viễn thông chuyển qua một mạng lưới các thiết bị và mạch vật lý. Theo truyền thống, các nhân viên chuyển máy này hầu như chỉ là phụ nữ (mặc dù cũng có trường hợp là các cậu nhóc tuổi teen với ngôn từ thô lỗ và cách cư xử thiếu chuyên nghiệp, nghề này hồi đó hot quá nhỉ).
Khi có cuộc gọi đến, nhà mạng sẽ định tuyến cuộc gọi đến đích bằng cách kết nối (vật lý) với một cổng riêng trên bo mạch. Sau này, tự động hoá cũng dần khiến cách này trở nên lỗi thời.
Vào cuối thế kỷ 19, nhà sản xuất Almon Strowger đã phát minh ra công tắc bước cơ điện thương mại đầu tiên trên thế giới. Được cấp bằng sáng chế vào năm 1891, thiết bị này cho phép mọi người có thể gọi trực tiếp cho người khác mà không cần chuyển cuộc nữa. Mặc dù phải mất vài thập kỷ để phát minh này đạt được sự thành công về mặt thương mại, nhưng cuối cùng nó đã biến công việc chuyển cuộc nhàm chán thành một việc được thực hiện bởi độ chính xác tuyệt vời. Đây là tiền đề cho một thập kỷ bùng nổ công nghệ tiếp theo.
Theo thời gian, công nghệ này được sử dụng để tự động thực hiện các cuộc gọi dần trở nên phức tạp hơn. Cuối cùng, khi điện thoại công cộng được mang đến các công ty và nằm trong nhà của chúng ta, nó đã có thể xử lý một khối lượng lớn các cuộc gọi hơn. Mọi người có thể thực hiện các cuộc gọi trên khoảng cách lớn hơn. Nhưng các nguyên tắc cơ bản vẫn không thay đổi.
Trong các thời đại trước, theo dõi các cuộc gọi bị phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như không có siêu dữ liệu do máy tính tạo ra, trách nhiệm thuộc về công ty điện thoại. Nó đã phải. Kẻ nghe lén phải theo dõi các con đường quanh co của các thiết bị chuyển mạch để khám phá ra nguồn gốc cũng như vị trí của cuộc gọi. Quá mệt mỏi, nên các công ty điện thoại đã đẩy vấn đề này sang cho các cơ quan thực thi pháp luật.
Đây là một quá tình khá tốn thời gian, đòi hỏi một người đàm phán hoặc cảnh sát để giữ cho cuộc gọi hoạt động càng lâu càng tốt. Nếu nghi phạm gác máy, cũng lúc kết thúc trò chơi, và dĩ nhiên phần thắng thuộc về phía cảnh sát. Nếu không được, họ hoặc là phải thử lại hoặc là tìm cách khác để bắt được “con chuột đó”.
Đây chắc có lẽ là nguồn cảm hứng của Hollywood. Tất nhien, họ có cũng đã có giấy phép từ phía cảnh sát rồi. Để theo dõi một cuộc gọi thì chắc chắn phải mất hơn một hoặc hai phút để hoàn thành. Nhưng độ chính xác thường được hy sinh bởi sự hồi hộp.
Các cuộc gọi hiện được lưu trữ dưới dạng kỹ thuật số
Cuối cùng, máy tính cũng đã nắm giữ được lĩnh vực viễn thông. Dần dần, nó tiếp quản các nhiệm vụ, như các cuộc gọi định tuyến, trước đây được thực hiện bởi mạch vật lý hoặc con người.
Từ góc độ người tiêu dùng sẽ có thêm các tính năng mới như ID người gọi và chờ cuộc gọi.
Còn từ góc độ pháp luật, nó sẽ đơn giản hoá các cuộc điều tra. Các cuộc gọi không còn phải được theo dõi thủ công trên các thiết bị chuyển mạch. Cơ quan pháp luật cũng không cần phải giám sát các cuộc gọi trong thời gian thực, họ chỉ cần xem siêu dữ liệu (metadata) được tạo ra bởi cuộc gọi là được.
Từ metadata có nghĩa là “data about data”. Trong viễn thông, siêu dữ liệu bao gồm những thứ như vị trí nơi gọi, đích đến và loại điện thoại (di động, điện thoại cố định hoặc điện thoại trả tiền) đã được sử dụng.
Vì các bản ghi này là những đoạn văn bản nhỏ có thể dễ dàng lưu trữ trên cơ sở dữ liệu, các công ty điện thoại có thể lưu trữ chúng trong một thời gian dài. Điều này cho phép cảnh sát có được thông tin về các cuộc gọi được diễn ra từ một tháng hoặc thậm chí là nhiều năm trước.
Vào năm 2011, các tài liệu bị rò rỉ của FBI đã tiết lộ rằng một số công ty điện thoại lưu trữ hồ sơ về các thuê bao trả sau nhiều hơn đáng kể so với các thuê bao trả trước. ở đâu có thể hiểu là điện thoại trả góp sẽ được nhà mạng lưu trữ nhiều thông tin hơn.
Bởi vì các bản ghi cuộc gọi hiện được lưu trữ kỹ thuật số, cảnh sát cũng có thể truy cập trực tiếp vào các bản ghi hoạt động của một số điện thoại nhất định. Sau khi tất cả các thủ tục giấy tờ pháp lý được hoàn thành, nó chỉ đơn thuần là vấn đề tra cứu hồ sơ trong cơ sở dữ liệu.
Thực thi pháp luật mà không cần phải chờ đợi
Nếu cảnh sát có thể dễ dàng theo dõi các cuộc gọi điện thoại thông thường, thì bạn nên cảm ơn hệ thống tin học hoá.
Đương nhiên, có những cách khác mà bọn tội phạm có thể giao tiếp và trốn tránh nhà mạng, chẳng hạn như dùng VoiceIP, VPN và mã hoá giọng nói. Những trường hợp đó sẽ không thể theo dõi dễ dàng, ngay cả khi bạn ngồi cả ngày để nói chuyện với người khác.
